نوعي ماهي نابينا و ساكن غارهاي اعماق آب در سومالي با وجود نابينايي زمان را تشخيص مي دهد اما روز براي اين ماهي ها دو برابر روز انسانها است.
به گزارش مهر، بيشتر جانوران از ساعت دروني بدن يا ريتم شبانه روزي برخوردارند كه طول آن در حدود 24 ساعت بوده و بر اساس چرخه نور و تاريكي شب و روز تنظيم مي شود. اما تيمي بين المللي از دانشمندان نشان دادند نوعي خاص از ماهي هاي غارنشين نابينا از ريتم 24 ساعته اي برخوردارند كه در آن روز 47 ساعته است.
غارماهي از حدود دو ميليون سال پيش تا كنون در تاريكي غارها در زير صحراي سومالي در انزواي كامل زندگي كرده است. محققان موسسه كارلسروهه مي گويند اين گونه هاي خاص از اين جهت براي مطالعه انتخاب شده اند كه از چرخه شب و روز طبيعي به دور بوده اند.
در روند تكاملي اين ماهي ها، چشم ها، رنگ پذيري و حرارت سنجي از بين رفته اند زيرا در محيط تاريكي مطلق زير زمين ماهي ها نيازي به اين توانايي ها ندارند. اما اينطور به نظر مي رسد نبودن شب و روز در محيط زندگي تغييرات اساسي تري نيز در ريتم زندگي غارماهي ها به وجود آورده است.
حساسيت به نور
ساعت داخلي بدن بيشتر پستاندارن كمي بيشتر از 24 ساعت است كه البته اين ويژگي براي هر فرد متفاوت بوده و به واسطه نور تنظيم مي شود. در مقياس كوچكتر ساعت بدن توسط ژنهاي ساعتي در بدن تنظيم مي شوند كه به صورت مداوم و در زمانهاي مختلفي از روز خاموش و روشن مي شوند، فرايندي كه با چرخه شب و روز بر اساس ميزان تابش نور همگام است.
با اينكه نور معمولا به واسطه چشم ها رديابي مي شوند اما بيشتر سلول هاي بدن نسبت به ميزان شدت نور از خود واكنش نشان مي دهند، ردياب هايي كه در بدن جانداران ديگر به ويژه ماهي ها نقش بسيار مهمي را به عهده دارند. اين به آن معني است كه حتي با وجود از بين رفتن چشمها در غارماهي بدن آنها بايد هنوز بتواند نسبت به نور از خود واكنش نشان دهد.
با اين همه مقايسه رديابي نور توسط غارماهي ها و ديگر ماهي هاي عادي نشان مي دهد غار ماهي ها نسبت به نور خارجي و محيطي هيچ يك از واكنشهاي ماهي هاي عادي را از خود نشان نمي دهد. پس از دو ميليون سال زندگي در غار در واقع غار ماهي نيازي به واكنش نشان دادن به نور ندارد و ساعت داخلي بدن آنها نيز اين را نشان مي دهد.
اما اين ماهي هاي نابينا از ساعت دروني بدن برخوردارند كه با محرك هايي به جز نور واكنش نشان مي دهند. غذا دادن به ماهي هاي عادي مانند زبرا فيشها و غارماهي ها در ساعت هايي منظم و تعيين شده نشان داد اين ماهي ها بر اساس غذاي دريافت شده ريتم 24 ساعته خود را تنظيم مي كنند. در واقع محققان دريافتند زماني كه غارماهي ها براي آغاز چرخه 24 ساعته بدن به حال خود رها مي شوند، روز آنها 47 ساعت طول مي كشد.